ဘုရင့္ေနာင္(ေအဒီ ၁၅၁၅-၁၅၈၁)ကို ဟံသာ၀တီဆင္ျဖဴမ်ား႐ွင္ အျဖစ္လည္း
အသိမ်ားပါသည္။ တပင္ေ႐ႊထီး အစပ်ိဳးခဲ့သည့္ ဒုတိတ
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံႀကီး တည္ေထာင္ေရးကို အဆံုးတိုင္ ေအာင္ျမင္ေစခဲ့သည္ သာမက
ပတ္၀န္းက်င္႐ွိ တိုင္းျပည္မ်ားကိုပါ ႐ိုေသခံ့ညားေအာင္ ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးသည့္ ဘုရင္
ဧကရာဇ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္။ ဦးကုလား၊ မွန္နန္းရာဇ၀င္ အစရွိသည့္
ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္ ဘုရင့္ေနာင္သည္ မင္းမ်ိဳးမွန္သူဟု ေဆြမ်ိဳးစဥ္ဆက္
ျပဆိုၾကေသာ္လည္း မြန္၊ ရခိုင္ႏွင့္ ယိုးဒယား တို႕မွ ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္မူ သာမန္မ်ိဳး႐ိုးမွ
ဆင္းသက္သူဟုသာ ျပဆိုၾကသည္။ မည္သို႕ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ ဘုရင့္ေနာင္ဟု
ဆိုလိုက္လွ်င္ ၁၆ ရာစု အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွသမိုင္းတြင္ ႀကီးမားေသာ အေျပာင္းအလဲကို
ျဖစ္ေစသည့္ ဘုရင္အျဖစ္ အမ်ားက နားလည္ၾကေပမည္သာ ျဖစ္သည္။
(*ဘုရင့္ေနာင္လက္ထက္တြင္ မြန္၀န္ႀကီးဗညားဒလ မွာ ထင္ရွားသည့္
အမတ္ႀကီးတစ္ပါးျဖစ္သည္။)
အသိမ်ားပါသည္။ တပင္ေ႐ႊထီး အစပ်ိဳးခဲ့သည့္ ဒုတိတ
ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံႀကီး တည္ေထာင္ေရးကို အဆံုးတိုင္ ေအာင္ျမင္ေစခဲ့သည္ သာမက
ပတ္၀န္းက်င္႐ွိ တိုင္းျပည္မ်ားကိုပါ ႐ိုေသခံ့ညားေအာင္ ဘုန္းတန္ခိုးႀကီးသည့္ ဘုရင္
ဧကရာဇ္တစ္ပါး ျဖစ္သည္။ ဦးကုလား၊ မွန္နန္းရာဇ၀င္ အစရွိသည့္
ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္ ဘုရင့္ေနာင္သည္ မင္းမ်ိဳးမွန္သူဟု ေဆြမ်ိဳးစဥ္ဆက္
ျပဆိုၾကေသာ္လည္း မြန္၊ ရခိုင္ႏွင့္ ယိုးဒယား တို႕မွ ရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္မူ သာမန္မ်ိဳး႐ိုးမွ
ဆင္းသက္သူဟုသာ ျပဆိုၾကသည္။ မည္သို႕ပင္ ျဖစ္ေစကာမူ ဘုရင့္ေနာင္ဟု
ဆိုလိုက္လွ်င္ ၁၆ ရာစု အေ႐ွ႕ေတာင္အာ႐ွသမိုင္းတြင္ ႀကီးမားေသာ အေျပာင္းအလဲကို
ျဖစ္ေစသည့္ ဘုရင္အျဖစ္ အမ်ားက နားလည္ၾကေပမည္သာ ျဖစ္သည္။
(*ဘုရင့္ေနာင္လက္ထက္တြင္ မြန္၀န္ႀကီးဗညားဒလ မွာ ထင္ရွားသည့္
အမတ္ႀကီးတစ္ပါးျဖစ္သည္။)
ေနာက္ခံသမိုင္းေၾကာင္း
ဘုရင့္ေနာင္၊ ငယ္နာမည္႐ွင္ရဲထြတ္ သည္ မင္းႀကီးေဆြ(ေနာင္တြင္
ေတာင္ငူဘုရင္ခံ မင္းရဲသီဟသူ)ႏွင့္ ပင္းယတစီးရွင္အႏြယ္ေတာ္၊ ေတာင္ငူ ၾကြယ္စစ္မင္း၏
သမီးေတာ္အႀကီး႐ွင္မ်ိဳးျမတ္(သွ်င္မ်ိဳးျမတ္)တို႕မွ သကၠရာဇ္ ၈၇၇-ခုႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၁၅-ခုႏွစ္)၊
ဇြန္လ (၂၅)ရက္တြင္ ဖြားျမင္သည္။ မိခင္မွာ တပင္ေ႐ႊထီး၏ ႏို႕ထိန္း ျဖစ္သကဲ့သို႕
တပင္ေ႐ႊထီးႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္မွာ အသက္ မကြာလွသျဖင့္ ႏို႕စို႕ဖက္မ်ား ျဖစ္ကာ တစ္ဦးႏွင့္
တစ္ဦး အလြန္ပင္ ခ်စ္ခင္ၾကသည္။ အ႐ြယ္ေရာက္ေသာ္ တပင္ေ႐ႊထီး၏
အမေတာ္ သခင္ႀကီးနွင့္ ၿငိစြန္းခဲ့ၾကသည္။ မင္းႀကီးညိဳ(တပင္ေ႐ႊထီး၏ ဖခင္)မွ သတ္ရန္
အမိန္႕ခ်ေသာ္လည္း ဇာတာေကာင္းလွသည္ ဟုဆိုကာ အျပစ္မွ ခ်မ္းသာေပးခဲ့သည္။ ေနာင္
မင္းႀကီးညိဳ လြန္ၿပီး တပင္ေ႐ႊထီး နန္းတက္လွ်င္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာဘြဲ႕ေပးကာ အမေတာ္
သခင္ႀကီးႏွင့္ လက္ဆက္ေပးခဲ့သည္။ ထိုမွစကာ တပင္ေ႐ႊထီး၏ နယ္ပယ္ ခ်ဲ႕ထြင္ေရး
စစ္ပြဲမ်ားတြင္ တိုက္ပြဲတိုင္း ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ခဲ့ရၿပီး ၄င္းတုိ႕အနက္ ေနာင္႐ိုးတိုက္ပြဲမွာ
ေက်ာ္ၾကားၿပီး ထိုတိုက္ပြဲအၿပီးတြင္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာဘြဲ႕မွ
ဘုရင့္ေနာင္ဘြဲ႕သို႕တိုးျမွင့္ေပးျခင္း ခံရသည္။ ေနာက္ တပင္ေ႐ႊထီးမွ တရား၀င္
အမိန္႕ထုတ္ကာ သတ္မွတ္သည္ မဟုတ္ေသာ္ျငားအိမ္ေရွ႕မင္း စည္းစိမ္ေပးကာ
ခ်ီးေျမွာက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထုိမွတစ္ဖန္ တပင္ေ႐ႊထီး အရက္ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
လစ္ဟင္းသည့္အခ်ိန္မွ စကာ တိုင္းျပည္ကို တပင္ေ႐ႊထီး ကိုယ္စား အုပ္ခ်ဳပ္ေပးရျပန္သည္။
မြန္တို႕ သူပုန္ထေသာေၾကာင့္ တပင္ေ႐ႊထီး က ဘုရင့္ေနာင္အား
သြားေရာက္ႏွိမ္ႏွင္းေစရာ ဒလအေရာက္တြင္ ဟံသာ၀တီနန္းေတာ္မွ အေ၀း တစ္ေနရာ၌
မင္းတရားေ႐ႊထီး လုပ္ႀကံခံရသည္ကို ၾကားရေလသည္။ ထိုသို႕ျဖင့္ ဘုရင့္ေနာင္သည္
တပင္ေ႐ႊထီး အစပ်ိဳးခဲ့သည့္ ဒုတိယ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံႀကီး တည္ေထာင္ေရး
လုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္ရန္ တာ၀န္က်လာေတာ့သည္။
ေတာင္ငူဘုရင္ခံ မင္းရဲသီဟသူ)ႏွင့္ ပင္းယတစီးရွင္အႏြယ္ေတာ္၊ ေတာင္ငူ ၾကြယ္စစ္မင္း၏
သမီးေတာ္အႀကီး႐ွင္မ်ိဳးျမတ္(သွ်င္မ်ိဳးျမတ္)တို႕မွ သကၠရာဇ္ ၈၇၇-ခုႏွစ္ (ခရစ္ႏွစ္ ၁၅၁၅-ခုႏွစ္)၊
ဇြန္လ (၂၅)ရက္တြင္ ဖြားျမင္သည္။ မိခင္မွာ တပင္ေ႐ႊထီး၏ ႏို႕ထိန္း ျဖစ္သကဲ့သို႕
တပင္ေ႐ႊထီးႏွင့္ ဘုရင့္ေနာင္မွာ အသက္ မကြာလွသျဖင့္ ႏို႕စို႕ဖက္မ်ား ျဖစ္ကာ တစ္ဦးႏွင့္
တစ္ဦး အလြန္ပင္ ခ်စ္ခင္ၾကသည္။ အ႐ြယ္ေရာက္ေသာ္ တပင္ေ႐ႊထီး၏
အမေတာ္ သခင္ႀကီးနွင့္ ၿငိစြန္းခဲ့ၾကသည္။ မင္းႀကီးညိဳ(တပင္ေ႐ႊထီး၏ ဖခင္)မွ သတ္ရန္
အမိန္႕ခ်ေသာ္လည္း ဇာတာေကာင္းလွသည္ ဟုဆိုကာ အျပစ္မွ ခ်မ္းသာေပးခဲ့သည္။ ေနာင္
မင္းႀကီးညိဳ လြန္ၿပီး တပင္ေ႐ႊထီး နန္းတက္လွ်င္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာဘြဲ႕ေပးကာ အမေတာ္
သခင္ႀကီးႏွင့္ လက္ဆက္ေပးခဲ့သည္။ ထိုမွစကာ တပင္ေ႐ႊထီး၏ နယ္ပယ္ ခ်ဲ႕ထြင္ေရး
စစ္ပြဲမ်ားတြင္ တိုက္ပြဲတိုင္း ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ခဲ့ရၿပီး ၄င္းတုိ႕အနက္ ေနာင္႐ိုးတိုက္ပြဲမွာ
ေက်ာ္ၾကားၿပီး ထိုတိုက္ပြဲအၿပီးတြင္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာဘြဲ႕မွ
ဘုရင့္ေနာင္ဘြဲ႕သို႕တိုးျမွင့္ေပးျခင္း ခံရသည္။ ေနာက္ တပင္ေ႐ႊထီးမွ တရား၀င္
အမိန္႕ထုတ္ကာ သတ္မွတ္သည္ မဟုတ္ေသာ္ျငားအိမ္ေရွ႕မင္း စည္းစိမ္ေပးကာ
ခ်ီးေျမွာက္ခဲ့ျပန္သည္။ ထုိမွတစ္ဖန္ တပင္ေ႐ႊထီး အရက္ေၾကာင့္ တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
လစ္ဟင္းသည့္အခ်ိန္မွ စကာ တိုင္းျပည္ကို တပင္ေ႐ႊထီး ကိုယ္စား အုပ္ခ်ဳပ္ေပးရျပန္သည္။
မြန္တို႕ သူပုန္ထေသာေၾကာင့္ တပင္ေ႐ႊထီး က ဘုရင့္ေနာင္အား
သြားေရာက္ႏွိမ္ႏွင္းေစရာ ဒလအေရာက္တြင္ ဟံသာ၀တီနန္းေတာ္မွ အေ၀း တစ္ေနရာ၌
မင္းတရားေ႐ႊထီး လုပ္ႀကံခံရသည္ကို ၾကားရေလသည္။ ထိုသို႕ျဖင့္ ဘုရင့္ေနာင္သည္
တပင္ေ႐ႊထီး အစပ်ိဳးခဲ့သည့္ ဒုတိယ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံႀကီး တည္ေထာင္ေရး
လုပ္ငန္းကို ဆက္လက္ေဆာင္႐ြက္ရန္ တာ၀န္က်လာေတာ့သည္။
ေတာင္ငူ(၁၅၄၉)
တပင္ေရႊထီးအလြန္ တိုင္းျပည္ ၿပိဳကြဲေနစဥ္ အျခား ၿမိဳ႕စား၊ ႐ြာစားမ်ားကဲ့သို႕ မဟုတ္ဘဲ
ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး ပိုင္ဆိုင္မႈ မရွိသည့္အျပင္ ဟံသာ၀တီႏွင့္ ေ၀းရာ ဒလသို႕
ေရာက္ေနသည့္ ဘုရင့္ေနာင္မွာ အားလံုးထဲတြင္ အေျခအေန အဆိုးဆံုးဟု ဆိုရေပမည္။
သို႕ေသာ္ အနားတြင္ ပညာရွိမ်ား၊ စစ္သူရဲမ်ား ပါရွိတန္သေလာက္ ပါရွိေနေသးသျဖင့္ တိုင္ပင္၊
ေဆြးေႏြးျပီး လက္ေအာက္႐ွိ မြန္မ်ားကို အနီးအပါး႐ွိ ျမိဳ႕႐ြာမ်ားစားေစကာ ေနရစ္ေစသည္။
ၿမိဳ႕ႀကီးျပႀကီး ပိုင္ဆိုင္မႈ မရွိသည့္အျပင္ ဟံသာ၀တီႏွင့္ ေ၀းရာ ဒလသို႕
ေရာက္ေနသည့္ ဘုရင့္ေနာင္မွာ အားလံုးထဲတြင္ အေျခအေန အဆိုးဆံုးဟု ဆိုရေပမည္။
သို႕ေသာ္ အနားတြင္ ပညာရွိမ်ား၊ စစ္သူရဲမ်ား ပါရွိတန္သေလာက္ ပါရွိေနေသးသျဖင့္ တိုင္ပင္၊
ေဆြးေႏြးျပီး လက္ေအာက္႐ွိ မြန္မ်ားကို အနီးအပါး႐ွိ ျမိဳ႕႐ြာမ်ားစားေစကာ ေနရစ္ေစသည္။
ေနာက္ပါအင္အားေတာင့္တင္းေစရန္ အတြက္ေပၚတူဂီ ေၾကးစားဗိုလ္ ဒီယိုဂိုဆြာ၀ါရက္ဇ္
ဒီမယ္လို(Diogo Soarez de Mello)ကို အနားေခၚကာခစားေစသည္။ထိုသို႕အင္အားရွိသမွ်
စုစည္းကာ ဒလ မွ ဒဂံုသို႕ဦးစြာ ခ်ီတက္သည္။ဒဂံုမွ ဓႏုေတာမေကာ္၊ထိုမွ ဟံသာ၀တီသို႕မ၀င္ပဲ
ဓါးကၽြန္ေတာင္ကို ပတ္ကာခ်ီသည္။ထိုအခါ သမိန္စကၠေ၀ါ က ဗညားဒလအားေစလြတ္ျပီး
တိုက္ခိုက္ေစေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ ဟင္းခေႏြကိုေရာက္မွ မိဖုရားျဖစ္သူ
သခင္ၾကီး ေ၀ါစီးကာသြားလာေနသည္ကိုေတြ႕မွ ညီေတာ္ ေတာင္ငူစားသီဟသူ၏
အၾကံကိုသိရေတာ့သည္။ထိုမွ ဆက္လက္ခ်ီတက္ရာ ေတာင္ငူမေရာက္မွီ ရြာသစ္ၾကီးကို
ေဇယ်၀တီဟုေခၚတြင္ကာ တပ္ခ်ေနသည္။ထိုသို႕ဘုရင့္ေနာင္ ေတာင္ငူကို
သိမ္းရန္ၾကံစည္ေနခ်ိန္တြင္ ဟံသာ၀တီရွိ မြန္မင္း သမိန္စကၠေ၀ါ
မွာမွဴးမတ္မ်ားလုပ္ၾကံနန္းခ်ျခင္းခံရျပီး သမိန္ေထာရာမအားပင့္ေဆာင္ နန္းတင္ၾကသည္။
ဒီမယ္လို(Diogo Soarez de Mello)ကို အနားေခၚကာခစားေစသည္။ထိုသို႕အင္အားရွိသမွ်
စုစည္းကာ ဒလ မွ ဒဂံုသို႕ဦးစြာ ခ်ီတက္သည္။ဒဂံုမွ ဓႏုေတာမေကာ္၊ထိုမွ ဟံသာ၀တီသို႕မ၀င္ပဲ
ဓါးကၽြန္ေတာင္ကို ပတ္ကာခ်ီသည္။ထိုအခါ သမိန္စကၠေ၀ါ က ဗညားဒလအားေစလြတ္ျပီး
တိုက္ခိုက္ေစေသာ္လည္း တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းမရွိေပ။ ဟင္းခေႏြကိုေရာက္မွ မိဖုရားျဖစ္သူ
သခင္ၾကီး ေ၀ါစီးကာသြားလာေနသည္ကိုေတြ႕မွ ညီေတာ္ ေတာင္ငူစားသီဟသူ၏
အၾကံကိုသိရေတာ့သည္။ထိုမွ ဆက္လက္ခ်ီတက္ရာ ေတာင္ငူမေရာက္မွီ ရြာသစ္ၾကီးကို
ေဇယ်၀တီဟုေခၚတြင္ကာ တပ္ခ်ေနသည္။ထိုသို႕ဘုရင့္ေနာင္ ေတာင္ငူကို
သိမ္းရန္ၾကံစည္ေနခ်ိန္တြင္ ဟံသာ၀တီရွိ မြန္မင္း သမိန္စကၠေ၀ါ
မွာမွဴးမတ္မ်ားလုပ္ၾကံနန္းခ်ျခင္းခံရျပီး သမိန္ေထာရာမအားပင့္ေဆာင္ နန္းတင္ၾကသည္။
ထိုသို႕ သမိန္ေထာရာမ ဟံသာ၀တီတြင္နန္းတက္လွ်င္ မူလက မင္းတရားေရႊထီး၏
သစၥာခံမ်ားျဖစ္သည့္ အဲမြန္ဒယာ၊ စႏၵာေယာ္ဓာ အစရွိသည့္ မွဴးမတ္မ်ားလည္း
ေနာက္ပါအင္အားမ်ားႏွင့္တကြ ဘုရင့္ေနာင္ထံလာေရာက္ ခို၀င္ၾကသည္။ အေရွ႕ဖက္မုတၱမ
မွလည္းအဲပရဲ၊စႏၵရာသီ၊ဗိုက္ကျမင္ အစရွိသည့္မွဴးမတ္မ်ားလည္း ခို၀င္လာၾကျပန္ရာ
ဘုရင့္ေနာင္၏တပ္မွာ အင္အားတိုးပြားလာသလို ေတာင္ငူသီဟသူမွာ လည္းေၾကာက္ရြံျခင္း
တိုးလာေလသည္။ ထိုေနာက္ ညီေတာ္မ်ား၊မွဴးမတ္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ျပီး
ေတာင္ငူကိုတိုက္ရန္ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ထိုညတြင္ပင္ အသီးငါးလံုးရွိသည့္ သရက္ခိုင္တြင္
အေခါင္ဆံုးအလံုးကို ဆြတ္ယူစားသံုးရသည္ ဟုအိမ္မက္မက္ရာ အလြန္ေကာင္းေသာနိမိတ္ဟု
မွတ္ယူေလသည္။
သစၥာခံမ်ားျဖစ္သည့္ အဲမြန္ဒယာ၊ စႏၵာေယာ္ဓာ အစရွိသည့္ မွဴးမတ္မ်ားလည္း
ေနာက္ပါအင္အားမ်ားႏွင့္တကြ ဘုရင့္ေနာင္ထံလာေရာက္ ခို၀င္ၾကသည္။ အေရွ႕ဖက္မုတၱမ
မွလည္းအဲပရဲ၊စႏၵရာသီ၊ဗိုက္ကျမင္ အစရွိသည့္မွဴးမတ္မ်ားလည္း ခို၀င္လာၾကျပန္ရာ
ဘုရင့္ေနာင္၏တပ္မွာ အင္အားတိုးပြားလာသလို ေတာင္ငူသီဟသူမွာ လည္းေၾကာက္ရြံျခင္း
တိုးလာေလသည္။ ထိုေနာက္ ညီေတာ္မ်ား၊မွဴးမတ္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ျပီး
ေတာင္ငူကိုတိုက္ရန္ဆံုးျဖတ္ၾကသည္။ ထိုညတြင္ပင္ အသီးငါးလံုးရွိသည့္ သရက္ခိုင္တြင္
အေခါင္ဆံုးအလံုးကို ဆြတ္ယူစားသံုးရသည္ ဟုအိမ္မက္မက္ရာ အလြန္ေကာင္းေသာနိမိတ္ဟု
မွတ္ယူေလသည္။
ေတာင္ငူကိုတိုက္သည့္ ၾကည္းတပ္တြင္ တပ္ေပါင္း ၁၂ တပ္ပါ၀င္ကာ ဆင္ ၂၀၀၊ျမင္း ၂၀၀၀
ႏွင့္စစ္သည္ ၈၀၀၀၀ ျဖစ္ျပီး ေရတပ္တြင္ တပ္ေပါင္း ၆ တပ္ပါကာကတၳဴလြန္းၾကင္ေလွ ၁၃၀
၊ေလွာ္လားေလွ ၇၀ ႏွင့္ စစ္သည္ ၁၆၀၀၀ ပါ၀င္သည္။စစ္စတင္ခ်ီသည့္ေန႕မွာ သကၠရာဇ္ ၉၁၂
၊ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ျဖစ္သည္။ေနာက္ေတာင္ငူကို ၄ လမွ်၀ိုင္းရံထားရာ
ေတာင္ငူမင္းေခါင္လည္းအၾကိမ္ၾကိမ္ ထြက္တိုက္သည့္တိုင္ မေအာင္ျမင္ပဲ ျမိဳ႕တြင္းသို႕သာ
ျပန္ဆုတ္ခဲ့ရသည္။ ကာလၾကာေသာ္ ျမိဳ႕တြင္းသားတို႕ ငတ္မြတ္ျခင္း၊မင္းေခါင္ကို
မၾကည္ညိဳသည့္အတြက္ ဘုရင့္ေနာင္ထံသို႕ ခို၀င္ၾကျခင္း တို႕ေၾကာင့္ မင္းေခါင္မွာ
အေျခြအရံနည္းပါးလာျပီးေနာက္ဆံုးတြင္ ဆရာေတာ္မ်ားကို ေစလြတ္ကာ စည္းစိမ္မပ်က္
ခ်မ္းသာေပးလွ်င္ အမႈေတာ္ထမ္းမည့္အေၾကာင္း အေရးဆိုလာေလေတာ့သည္။
ဘုရင့္ေနာင္လည္း လက္ခံကာ ျမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္ျပီး မင္းေခါင္အားအသက္မွလြတ္သည့္အျပင္
စည္းစိမ္မပ်က္ခ်မ္းသာေပးေလသည္။ျမိဳ႕ကိုရသည့္ေန႕မွာ သကၠရာဇ္၉၁၂ ၊တပို႕တြဲလဆန္း ၃
ရက္(၁၅၄၉)ျဖစ္သည္။
ႏွင့္စစ္သည္ ၈၀၀၀၀ ျဖစ္ျပီး ေရတပ္တြင္ တပ္ေပါင္း ၆ တပ္ပါကာကတၳဴလြန္းၾကင္ေလွ ၁၃၀
၊ေလွာ္လားေလွ ၇၀ ႏွင့္ စစ္သည္ ၁၆၀၀၀ ပါ၀င္သည္။စစ္စတင္ခ်ီသည့္ေန႕မွာ သကၠရာဇ္ ၉၁၂
၊ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္ျဖစ္သည္။ေနာက္ေတာင္ငူကို ၄ လမွ်၀ိုင္းရံထားရာ
ေတာင္ငူမင္းေခါင္လည္းအၾကိမ္ၾကိမ္ ထြက္တိုက္သည့္တိုင္ မေအာင္ျမင္ပဲ ျမိဳ႕တြင္းသို႕သာ
ျပန္ဆုတ္ခဲ့ရသည္။ ကာလၾကာေသာ္ ျမိဳ႕တြင္းသားတို႕ ငတ္မြတ္ျခင္း၊မင္းေခါင္ကို
မၾကည္ညိဳသည့္အတြက္ ဘုရင့္ေနာင္ထံသို႕ ခို၀င္ၾကျခင္း တို႕ေၾကာင့္ မင္းေခါင္မွာ
အေျခြအရံနည္းပါးလာျပီးေနာက္ဆံုးတြင္ ဆရာေတာ္မ်ားကို ေစလြတ္ကာ စည္းစိမ္မပ်က္
ခ်မ္းသာေပးလွ်င္ အမႈေတာ္ထမ္းမည့္အေၾကာင္း အေရးဆိုလာေလေတာ့သည္။
ဘုရင့္ေနာင္လည္း လက္ခံကာ ျမိဳ႕ကိုသိမ္းပိုက္ျပီး မင္းေခါင္အားအသက္မွလြတ္သည့္အျပင္
စည္းစိမ္မပ်က္ခ်မ္းသာေပးေလသည္။ျမိဳ႕ကိုရသည့္ေန႕မွာ သကၠရာဇ္၉၁၂ ၊တပို႕တြဲလဆန္း ၃
ရက္(၁၅၄၉)ျဖစ္သည္။
ဘိသိက္ခံျခင္း၊ဘြဲ႕ထူးမ်ားေပးအပ္ျခင္း
- ညီေတာ္သီရိေဇယ်ေက်ာ္ထင္အား မင္းရဲစည္သူ
- ညီေတာ္ နႏၵေယာ္ဓာ အား သတိုးဓမၼရာဇာ
- ညီေတာ္ သီဟသူ(ေတာင္ငူမင္းေခါင္)အား မင္းေခါင္
- ညီေတာ္ ေဇယ်နႏၵအား မင္းရဲေက်ာ္ထင္
- အျခားအမွဴးအမတ္မ်ားကိုလည္း အသီးသီး ဘြဲ႕အမည္မ်ားေပးေလသည္။
ေနာက္ မိမိတဲနန္းကိုဖ်က္ကာ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးေဆာက္၍ဆရာေတာ္ သဒၶမၼဂုရု
အားလွဴဒန္းသည္။သရထီးဘုရားညီေနာင္အား ေရႊခ်ပူေဇာ္သည္။
အားလွဴဒန္းသည္။သရထီးဘုရားညီေနာင္အား ေရႊခ်ပူေဇာ္သည္။
သေရေခတၱရာျပည္
ေတာင္ငူကိုသိမ္းယူျပီးလွ်င္ ဘုရင့္ေနာင္အေနျဖင့္
ေနာက္သိမ္းယူမည့္ေဒသမွာအင္း၀၊စစ္ကိုင္း၊ဟံသာ၀တီႏွင့္ ျပည္ဟူ၍ရွိေလရာ မွဴးမတ္မ်ားက
မြန္တို႕ေဒသကို မသိမ္းပိုက္မွီ ျမန္မာတို႕ကိုသာ မ်ားေအာင္သိမ္းသြင္းသင့္ေၾကာင္း
ေလွ်ာက္သျဖင့္ ျပည္ကို ေရွးဦးစြာသိမ္းယူရန္ စီစဥ္ေလသည္။ ျပည္တြင္ မင္းျပဳေနသူမွာ
တပင္ေရႊထီးလက္ထက္က ျပည္ဘုရင္ခံအျဖစ္ ထားသည့္ သတိုးဓမၼရာဇာျဖစ္ျပီး
သတိုးသူဘြဲ႕ခံထားသူျဖစ္သည္။
ေနာက္သိမ္းယူမည့္ေဒသမွာအင္း၀၊စစ္ကိုင္း၊ဟံသာ၀တီႏွင့္ ျပည္ဟူ၍ရွိေလရာ မွဴးမတ္မ်ားက
မြန္တို႕ေဒသကို မသိမ္းပိုက္မွီ ျမန္မာတို႕ကိုသာ မ်ားေအာင္သိမ္းသြင္းသင့္ေၾကာင္း
ေလွ်ာက္သျဖင့္ ျပည္ကို ေရွးဦးစြာသိမ္းယူရန္ စီစဥ္ေလသည္။ ျပည္တြင္ မင္းျပဳေနသူမွာ
တပင္ေရႊထီးလက္ထက္က ျပည္ဘုရင္ခံအျဖစ္ ထားသည့္ သတိုးဓမၼရာဇာျဖစ္ျပီး
သတိုးသူဘြဲ႕ခံထားသူျဖစ္သည္။
သို႕ျဖင့္ ဆင္ ၂၅၀ ၊ျမင္း ၃၀၀၀ ႏွင့္ စစ္သည္ ၉၀၀၀၀ တို႕ကို တပ္ေပါင္း၁၇ တပ္ ဖြဲ႕ကာ ျပည္ကို
ခ်ီတက္ တိုက္ခိုက္ေလသည္။သို႕ေသာ္ ျပည္ျမိဳ႕သည္ ျမိဳ႕ရိုးျပစီးထူထပ္လွသည့္အတြက္
စစ္သည္ရဲမတ္အက်အဆံုးမ်ားသည္ျဖစ္၍ အေ၀းမွပင္ ၀န္းရံေနရသည္။ေနာက္
ဘုရင့္ေနာင္သည္ စစ္သည္တို႕ ပင္ပန္းမည္ကို စိုး၍ ျပည္ျမိဳ႕အနီးအပါးေဒသမ်ားကို
သိမ္းယူသည္။
ခ်ီတက္ တိုက္ခိုက္ေလသည္။သို႕ေသာ္ ျပည္ျမိဳ႕သည္ ျမိဳ႕ရိုးျပစီးထူထပ္လွသည့္အတြက္
စစ္သည္ရဲမတ္အက်အဆံုးမ်ားသည္ျဖစ္၍ အေ၀းမွပင္ ၀န္းရံေနရသည္။ေနာက္
ဘုရင့္ေနာင္သည္ စစ္သည္တို႕ ပင္ပန္းမည္ကို စိုး၍ ျပည္ျမိဳ႕အနီးအပါးေဒသမ်ားကို
သိမ္းယူသည္။
သို႕ျဖင့္ေျမထဲ၊လယ္ကိုင္း၊မလြန္၊စကု၊မဖဲ၊ျမင္ကြန္း၊မင္းတုန္း၊တိုင္တား၊မင္းတပ္ ျမိဳ႕မ်ားကို
သိမ္းပိုက္ကာ မူလ ျမိဳ႕စားမ်ားကို သစၥာေပးကာ မူလအတိုင္း ျပန္လည္ခန္႕ထားကာ
ေတာင္ငူသို႕ျပန္ေလသည္။
သိမ္းပိုက္ကာ မူလ ျမိဳ႕စားမ်ားကို သစၥာေပးကာ မူလအတိုင္း ျပန္လည္ခန္႕ထားကာ
ေတာင္ငူသို႕ျပန္ေလသည္။
ထိုသို႕ေတာင္ငူသို႕ျပန္ေရာက္ျပီး တစ္လ အၾကာတြင္ ေတာင္ငူသတိုးသူ၏ ကၽြန္
ရာဇမေနာ္ဆိုသူ ေတာင္ငူသို႕ခို၀င္လာျပီး ၊ျပည္ဘုရင္၏ အားနည္းပံုမ်ား၊
မွဴးမတ္အမ်ားမညီညြတ္ပံုတို႕ကိုေလွ်ာက္တင္ကာ ဘုရင့္ေနာင္လည္း အခါအခြင့္သင့္ျပီဟု
ဆိုကာျပည္သို႕ ဒုတိယအၾကိမ္ ခ်ီတက္ရန္ တပ္ဖြဲ႕ေလသည္။ ယခုတစ္ၾကိမ္တြင္ ဆင္၂၅၀၊ျမင္း
၃၀၀၀ ၊စစ္သည္ ၉၀၀၀၀ ပါ၀င္ျပီး တပ္ေပါင္း ၁၄ တပ္ျဖစ္သည္။စစ္ခ်ီသည့္ရက္စြဲမွာ
သကၠရာဇ္ ၉၁၃ ၊ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၆ ရက္ ျဖစ္သည္။
ရာဇမေနာ္ဆိုသူ ေတာင္ငူသို႕ခို၀င္လာျပီး ၊ျပည္ဘုရင္၏ အားနည္းပံုမ်ား၊
မွဴးမတ္အမ်ားမညီညြတ္ပံုတို႕ကိုေလွ်ာက္တင္ကာ ဘုရင့္ေနာင္လည္း အခါအခြင့္သင့္ျပီဟု
ဆိုကာျပည္သို႕ ဒုတိယအၾကိမ္ ခ်ီတက္ရန္ တပ္ဖြဲ႕ေလသည္။ ယခုတစ္ၾကိမ္တြင္ ဆင္၂၅၀၊ျမင္း
၃၀၀၀ ၊စစ္သည္ ၉၀၀၀၀ ပါ၀င္ျပီး တပ္ေပါင္း ၁၄ တပ္ျဖစ္သည္။စစ္ခ်ီသည့္ရက္စြဲမွာ
သကၠရာဇ္ ၉၁၃ ၊ေတာ္သလင္းလျပည့္ေက်ာ္ ၆ ရက္ ျဖစ္သည္။
ျပည္သို႕ခ်ီတက္လာျပီး ျပည္အနီး ပန္းမတူအေရာက္တြင္ တပ္ခ်ေလသည္။သို႕ေသာ္
စစ္ဦးခ်ီသည့္ ညီေတာ္ ေတာင္ငူမင္း မင္းေခါင္ႏွင့္သီရိေဇယ်ေနာ္ရထာ
တပ္ႏွစ္တပ္မွာတပ္မခ်ပဲ ျပည္ျမိဳ႕သို႕ခ်ဥ္းကပ္သည္။ ည ႏွစ္ခ်က္တီးအခ်ိန္တြင္ မင္းေခါင္က
ေစာရန္ႏွင္ ဆင္ကို စီး၍ ေတာင္တံခါးကို ခ်ိဳးဖ်က္၀င္ကာ သတိုးသူစံအိမ္တိုင္
အေရာက္သြားကာ သတိုးသူအား လက္ရဖမ္းေလသည္။ထိုေနာက္ ဘုရင့္ေနာင္အားဆက္ရာ
ဘုရင့္ေနာင္က ကြပ္ေစသည္။ညီေတာ္ သတိုးဓမၼရာဇာအား ျပည္ဘုရင့္ခံအျဖစ္ေပးကာ
ညီေတာ္ ေတာင္ငူဘုရင္ခံမင္းေခါင္ကို လည္းစြမ္းစြမ္းတမံ ရွိသည္အတြက္ ခ်ီးမြမ္းေလသည္။
စစ္ဦးခ်ီသည့္ ညီေတာ္ ေတာင္ငူမင္း မင္းေခါင္ႏွင့္သီရိေဇယ်ေနာ္ရထာ
တပ္ႏွစ္တပ္မွာတပ္မခ်ပဲ ျပည္ျမိဳ႕သို႕ခ်ဥ္းကပ္သည္။ ည ႏွစ္ခ်က္တီးအခ်ိန္တြင္ မင္းေခါင္က
ေစာရန္ႏွင္ ဆင္ကို စီး၍ ေတာင္တံခါးကို ခ်ိဳးဖ်က္၀င္ကာ သတိုးသူစံအိမ္တိုင္
အေရာက္သြားကာ သတိုးသူအား လက္ရဖမ္းေလသည္။ထိုေနာက္ ဘုရင့္ေနာင္အားဆက္ရာ
ဘုရင့္ေနာင္က ကြပ္ေစသည္။ညီေတာ္ သတိုးဓမၼရာဇာအား ျပည္ဘုရင့္ခံအျဖစ္ေပးကာ
ညီေတာ္ ေတာင္ငူဘုရင္ခံမင္းေခါင္ကို လည္းစြမ္းစြမ္းတမံ ရွိသည္အတြက္ ခ်ီးမြမ္းေလသည္။
ေစာမင္းျဖဴ အပိုင္း(၂)သို႕....
No comments :
Post a Comment
Note: Only a member of this blog may post a comment.