တခ်ိန္က သီေပါေစာ္ဘြား ဆာေစာခ်ယ္ ရဲ့ ေႏြရာသီ စံနန္းေတာ္ စခန္းသာနန္းေဟာင္း ဟာ ရွမ္းျပည္နယ္
ေက်ာက္မဲ ၿမိဳ႕နယ္တြင္းက စခန္းသာေက်းရြာ အုပ္စုအတြင္း ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းေတြ ၾကားထဲမွာ ေတာတုိးၿပီး ရွာေဖြေတြ႔ရွိခဲ့တာပါ။
ေမွ်ာ္မဆုံး ျမင္ေနရသည့္ အစိမ္းေရာင္ ေျပာင္းခင္းႀကီးမ်ားႏွင့္ အလယ္တြင္ ေျဖာင့္တန္း စြာေဖာက္ ထားသည့္ ေျမနီလမ္းေလးက အလြန္တရာမွ လုိက္ဖက္လွသည္။ ညီညာစြာ စီတန္းေနေသာ ေျပာင္းခင္းမ်ားသည္ က်ယ္ျပန္ေသာ လြင္ျပင္မွ မႈိင္းျပာေနေသာ ရွမ္းရုိးမ ေတာင္တန္း မ်ားဆီ သုိ႔ ျမင့္တက္သြားၾက၏။
ဤလြင္ျပင္ႀကီးသည္ တခ်ိန္က ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕ေလးအျဖစ္ လူသိမ်ားခဲ့ဖူးသလုိ သီေပါေစာ္ဘြားေဟာင္း ဆာေစာခ်ယ္၏ ေႏြရာသီ စံနန္းေတာ္ စခန္းသာေဟာ္လည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။
ဆာေစာခ်ယ္က မင္းတုန္းမင္း၏ ေယာက္ဖေတာ္ ေမြးစားသားျဖစ္ျပီး မႏၲေလးေနျပည္ေတာ္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ဖူးသူျဖစ္ျပီး မႏၲေလးက်အျပီး ျဗိတိသွ်ကိုလိုနီအစိုးရကလည္း ဆာဘြဲ႕ ခ်ီးျမႇင့္ခံရသူျဖစ္သည္။ ဒီေဟာ္နန္းကို မိဖုရား ၄၀ ႏွင့္ စံျမန္းရန္ ေဆာက္ခဲ့သည္ဟု ၾကားဖူးသည္။
စခန္းသာေဟာ္ကုိ ေရာက္ဖူးခ်င္ေနသည္မွာ ၾကာၿပီ။ အခြင့္မႀကဳံႏုိင္ခဲ့ေပ။ ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္ သီေပါေဟာ္သုိ႔ ေရာက္ခဲ့စဥ္ကလည္း စခန္းသာေဟာ္သုိ႔ ခရီးမဆက္ႏုိင္ခဲ့။
ဒီတေခါက္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္း ခရီးစဥ္တြင္ စခန္းသာေဟာ္ သြားဖုိ႔ ထည့္သြင္းခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ေဒသအေျခအေနမွာ ၿငိမ္သက္မႈ႕မရွိသည့္အတြက္ နယ္ခံမိတ္ေဆြ မ်ားကုိ အကူအညီေတာင္းကာ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပင္ဆင္ခဲ့ရေသးသည္။
စခန္းသာသည္ ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕မွ ၇ မုိင္ခန္႔ ေ၀း၍ လားရႈိး- မႏၲေလးကားလမ္းနံေဘးမွ ရြာႀကီးျဖစ္သည္။ ေက်ာက္မဲမွ နာရီ၀က္ခန္႔ သြားလုိက္သည္ႏွင့္ လမ္းေဘးတေနရာ၌ အျပာေရာင္ေအာက္ခံ၌ အျဖဴေရာင္စာလုံး ျဖင့္ ရွမ္း- ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာေရးထုိးထားေသာ စခန္းသာ ေက်းရြာအုပ္စု ျမင္းကြင္း ေက်းရြာ ဆိုသည့္ ဆုိင္းဘုတ္ကုိ ေတြ႔ျမင္ရသည္။
ဆုိင္းဘုတ္နံေဘး ေျမနီလမ္းကေလးထဲသုိ႔ ခ်ိဳး၀င္လုိက္သည့္ႏွင့္ လူတရပ္နီးပါးျမင့္သည့္ ေျပာင္းခင္းႀကီးမ်ား အလယ္ ေရာက္သြား ၿပီး လူရိပ္လူေျခ မျမင္ရေတာ့သလုိ သြားရသည္ကလည္း တေမွ်ာ္တေခၚပင္။
ဤ ေျပာင္းခင္းက်ယ္ႀကီးသည္ ကုိလိုနီေခတ္က သီေပါေစာ္ဘြားႀကီး ဆာေစာခ်ယ္၏ သားျဖစ္သူ ေစာအုံၾကာႏွင့္ အေပါင္းအပါ ၿပိဳင္ျမင္း၀ါသနာအုိးတုိ႔ ႏွစ္စဥ္ ျမင္းပြဲ က်င္းပရာကြင္းႀကီး ျဖစ္သည္။
၁၉၂၉- ၃၀ ခုႏွစ္မ်ားမွ စတင္ကာ က်ဳိကၠဆံျမင္းကြင္းရွိ ရန္ကုန္တပ္ ကလပ္မွ ျမင္းသမားမ်ား၊ မႏၲေလး၊ လားရႈိး၊ နမၼတူ၊ နမ့္ဆန္ ေဒသ မ်ားမွ မ်က္ႏွာျဖဴ အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ျမန္မာသူေဌး မန္းညြန္႔ ဦးေမာင္ေလး၊ မစၥတာ မာဖီးယားသား ခ်န္ေခ်ာ ခုိင္၊ ပခုကၠဴ ဦးဘက်ားစသည့္ နာမည္ၾကီး ျမင္းသမားႀကီးမ်ားကုိ ဖိတ္ၾကားကာ ေတာင္ခါးပန္းတြင္ ပြဲၾကည့္စင္မ်ားထုိးၿပီး ျမင္းပြဲ အႀကီးအက်ယ္ ျပဳလုပ္သည့္ ေနရာဟု မွတ္သားဖူးသည္။ ယင္းသို႕ ျမင္းပြဲမ်ားတြင္ ေလာင္းကစားေစ႐ံုမက ၃၆ ေကာင္ကဲ့သို႕ ေလာင္းကစားပြဲမ်ားကို ဝွဲခ်ီးက်င္းပေၾကာင္းလည္း ၾကားဖူးသည္။
ေစာအုံၾကာသည္ အဂၤလန္ႏုိင္ငံ ေအာက္စ္ဖုိ႔ဒ္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းထြက္တဦးပီပီ အေနာက္တုိင္းဆန္ၿပီး ေခတ္မီသည့္ ေစာ္ဘြား တဦးျဖစ္သကဲ့သုိ႔ ၿပိဳင္ျမင္းမ်ား ေမြးျမဴျခင္းကုိလည္း ၀ါသနာထုံသူတဦးဟု သိရသည္။
ပေဒသရာဇ္ ေခတ္၊ ကိုလိုနီေခတ္မွသည္ လြတ္လပ္ေသာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ေနာက္ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ကိုျဖတ္၊ ယခု ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားကို တံခါးဖြင့္သည့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ အေရာက္တြင္ ေစာ္ဘြားေစာအုံၾကာ၏ ျမင္းကြင္းသည္ ထိုင္းကုမၸဏီ CP ၏ ေျပာင္းခင္း အတိအက်ဆိုေသာ္ ၾကက္စာေျပာင္းခင္းမ်ား ျဖစ္သြားေလၿပီ။
ေျပာင္းခင္းအလယ္ျဖတ္ေဖာက္ထားသည့္ မီးရထားလမ္းကုိ ေက်ာ္သည္ႏွင့္ လမ္းမွာ ပုိ၍ဆုိးလာသည္။ မုိးဆက္တုိက္ ရြာထား သည့္အတြက္ ဗြက္ေပါက္ကာ ေျမေပ်ာ့ေသာေၾကာင့္ ကားဆရာမွာ ကားကုိ ဂရုတစုိက္ ေမာင္းႏွင္ေနရ၏။ ဤအတုိင္း စခန္းသာေဟာ္ကုန္းကုိ ကားျဖင့္တက္ရန္ မလြယ္ကူ၊ ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမင္းကြင္းရြာသုိ႔ ၀င္ကာ သတင္း စုံစမ္းရသည္။
ျမင္းကြင္းရြာတြင္ ကားဆရာႏွင့္ ရွမ္းအမ်ိဳးသားတသုိက္ အျပန္အလွန္ေျပာဆုိၾကၿပီးေနာက္ စခန္းသာေဟာ္ကုန္းသုိ႔ ကား တက္၍ မရ၊ အနီးရွိ ေတာရဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအထိသာ ကားသြားႏုိင္မည္၊ ထုိမွ တဆင့္ဆက္ၿပီး စခန္းသာေဟာ္သုိ႔ ေျခလ်င္သာ သြားရမည္ဟု သိရသည္။
ဆက္လက္ထြက္ခြာခဲ့ရာ ေခ်ာင္းတခုကုိ ေက်ာ္လြန္ၿပီးသည္ႏွင့္ ေတာင္စြယ္တခု ေပၚသုိ႔ တက္သည္။ ေတာင္စြယ္ တဆစ္ခ်ိဳးအေရာက္ ေနာက္သုိ႔ ျပန္လွည့္ၾကည့္လုိက္သည္အခါ ေျပာင္း၊ ေျမပဲႏွင့္ ပဲမ်ိဳးစုံ စုိက္ခင္းမ်ားသည္ ျမစိမ္း ေရာင္ ကမၺလာ ကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနၿပီး ၾကည့္၍မဆုံး။ တခ်ိန္က သည္ျပန္႔ သည္ေတာင္ေစာင္းတုိ႔တြင္ ေဒလီယာ၊ ဂႏၶမာ၊ ႏွင္းဆီ၊ သစၥာ ပန္းစသည့္ ပန္းပင္မ်ားျဖင့္ လွေပေနခဲ့ေပလိမ့္မည္။
မၾကာမီတြင္ ေတာရဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသုိ႔ေရာက္သည္။ ေက်ာင္းပရ၀ုဏ္ အတြင္း လူသူ အရိပ္အေယာင္ မျမင္ရ။ ေက်ာင္းေပၚမွာေတာ့ ရွမ္းလူမ်ိဳး ဆရာေတာ္တပါး သီတင္းသုံးေနသည္။
ဆရာေတာ္သည္ ပခုကၠဴ ႏွင့္ မႏၲေလးရွိ ေက်ာင္းတုိက္ႀကီးမ်ားတြင္ စာ၀ါလုိက္ဖူးသျဖင့္ ျမန္မာစကားကုိ ေရလည္စြာ ေျပာဆုိႏိုင္သည္။ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းတုိ႔၏ ထုံးစံအတုိင္း တုိင္ကပ္နာရီမ်ားကလည္း ေနရာအႏွံ၊ တေနရာတြင္ ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ရုိက္ႏုိပ္ထားသည့္ ေဟာ္နန္းမ်ားပုံပါ ျပကၡဒိန္တခု ခ်ိတ္ဆြဲထားသည္။
စခန္းသာေဟာ္သုိ႔ သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ဆရာေတာ္အား ေလွ်ာက္သည့္အခါ ရွမ္းလက္နက္ကုိင္မ်ား နွင့္ စစ္တပ္တုိ႔ မၾကာေသးမီကမွ အနီးအနားတြင္ တုိက္ပြဲျဖစ္ထားသည့္အတြက္ ကပိၸယႀကီးႏွစ္ဦးကုိ လုိက္ပါေစာင့္ေရွာက္ရန္ ထည့္ေပးလုိက္ေလသည္။
စခန္းသာေဟာ္သုိ႔ သြားသည့္လမ္းမွာ ေက်ာင္းႏွင့္မနီးမေ၀းရွိၿပီး လွ်ိဳတခု၏ ေအာက္ဖက္သုိ႔ ဆင္းကာ ေတာလမ္းအတုိင္း ေလွ်ာက္ရသည္။ လမ္းေဘး၀ဲယာတြင္ ခ်ဳံမ်ားေတာထေနၿပီး အသြားအလာမရွိသည့္အတြက္ လူသူခုိေအာင္းခ်င္စရာ ျဖစ္ေနျပီး အခ်ိန္မေရြး အႏၲရာယ္ေပၚတတ္သည့္ အေနအထားျဖစ္သည္။
အနီေရာင္ သစၥာပန္းပင္မ်ားက လမ္းေဘးတဖက္တခ်က္တြင္ အေလ့က်ေပါက္လ်က္။ တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္း မ်ား ထူထပ္သည့္ အတြက္ ကပိၸယႀကီး ႏွစ္ဦးက ေရွ႕မွဓားျဖင့္ ရွင္းကာ သြားရ၏။ ေဟာ္အနီးသုိ႔ ေရာက္လာေလ ခ်ဳံက ပုိမုိထူလာေလ၊ ကပိၸယႀကီး ႏွစ္ေယာက္၏ ဓားမွာလည္း ပုိ၍ ပုိ၍ သြက္လာေလေလပင္။
နာရီ၀က္ခန႔္ေလွ်ာက္မိေသာအခါ ပန္းကႏုတ္မ်ားစီခ်ယ္ထားသည့္ ျမင့္မုိရ္ပိတ္၏ အလယ္၌ အၿမီးျဖန္႔ခ်ထားသည့္ ေဒါင္းရုပ္ သ႑န္ ပုံေဖာ္ထားေသာ စခန္းသာေဟာ္ မုဒ္ဦးႀကီးကုိ ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းၾကားမွ ဘြားကနဲ ျမင္ရပါေလၿပီ။
ေန၀န္းထဲ၌ ကေနသည့္ ေဒါင္းရုပ္သည္ လြတ္လပ္ၾကမ္းတမ္းေသာ ပေဒသရာဇ္ေခတ္ကုိ ပုံေဖာ္ေနသည့္ အလားရွိ၏။ လူသူအေရာက္အေပါက္နည္းၿပီး ဤမွ် ေခ်ာင္ၾကသည္ေနရာတြင္ ခမ္းနားသည့္ အေဆာက္အဦႏွင့္ ဗိသုကာလက္ရာမ်ားကုိ ျမင္ရသည္မွာ အိပ္မက္ထဲမွ ရတနာသိုက္ ရွာေတြ႕သလို စိတ္လႈပ္ရွားေနခဲ့သည္။
ဥေရာပဆန္ဆန္ တည္ေဆာက္ထားသည့္ ေဟာ္နန္းမွာ တထပ္တုိက္ျဖစ္ၿပီး နွစ္ပရိေစၧဒ အေတာ္ၾကာ စြန္႕ပစ္ထားျခင္းခံရေသာ္လည္း အေဆာက္အဦးတြင္ သုတ္လိမ္းထားသည့္ အ၀ါေရာင္ေဆးသားမွာမူ ပ်က္ျပယ္ျခင္းမရွိေသး။
ေနာက္ဆုံး သီေပါေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္၏ ဇနီး ၾသစႀတီးယန္းသူ သုစႏၵီ(အင္ဂ်ီ) က စခန္းသာေဟာ္သည္ အီတလီ ေျမာက္ပုိင္းေတာင္ကုန္းတခုေပၚမွာ ေဆာက္ထားေသာ ႏုိ႕ႏွစ္ေရာင္ အေဆာက္အဦးတခုကဲ့သုိ႔ ထည္ထည္၀ါ၀ါရွိလွသည္ဟု သူ၏ Twilight Over Burma စာအုပ္တြင္ ဆုိထား၏။
ေျမထဲပင္လယ္ထြက္ အျဖဴေရာင္ စက်င္ေက်ာက္ျပားခင္းထားျပီး စံနန္းအလယ္ ခန္းမကုိ ဦးတည္ေနသည္ဟု သူေရးခဲ့သည့္ အဝင္ေပါက္ ေလွခါးၾကီးမွာ က်ေနာ္ ျမင္ေတြ႕ရေသာအခါ ခ်ဳံအတိဖုံးအုပ္ေနျပီး ေစာ္ဘြား အဖူးအေမွ်ာ္ခံရာ စံနန္းအလယ္ ညီလာခံ ခန္းမကား အမုိးဗလာနတၱိ။
ေဟာ္နန္းတခုလုံးမွာ တပုိင္းတစ ၿပိဳပ်က္ေနသည့္ နံရံမ်ား၊ ကပ္ပါးပင္မ်ား တြယ္ကပ္ေနသည့္ ယက္မတန္းႀကီ မ်ားႏွင့္ ၎တုိ႔ကုိ ေထာက္ခံထားသည့္ ေရာမေခတ္ဟန္ တုိင္ႀကီးမ်ားကိုသာ ေထာင္လွ်က္သား ျမင္ေတြ႔ရသည္။
ၾကမ္းခင္း ကြ်န္းသားပါေကးမ်ားမွာ အေကာင္းပကတိနီးပါးရွိဆဲဟု ဆုိႏုိင္ေသာ္လည္း ေရညိွမ်ား တက္ကာ တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ ျမက္ရုိင္းႏွင့္ ခ်ဳံမ်ားေပါက္လွ်က္ရွိ၏။
သစ္ပင္မ်ား ခ်ဳံႏြယ္မ်ားႏွင့္ ၿပိဳပ်က္ေနသည့္ အုတ္ပုံမ်ားကုိေက်ာ္ၿပီး အထဲသုိ႔ ၀င္ခါနီး ဂမၻီရဆန္သည့္ ႀကီးမားေသာ ေျမြႀကီး ႏွစ္ေကာင္ရွိသည္ဟု နယ္ခံတဦးက သတိေပးစကားေၾကာင့္ ေျခလွမ္းမ်ားပင္ တုန္႔သြားမိသည္။ သစ္ပင္ခ်ဳံႏြယ္မ်ား၊ က်ိဳးပဲ့ေနသည့္ အုတ္ပုံမ်ားေအာက္တြင္ ေျမြဆုိးမ်ားက ခုိေအာင္းေနႏိုင္သည္ မဟုတ္လား။
ျပန္႔ျပဴးသည့္ ေတာင္စြယ္ေပၚတြင္ တည္ထားသည့္ စခန္းသာေဟာ္သည္ ေပ ၁၅၀ နီးပါးခန္႔ရွည္ၿပီး အဝင္ေပါက္ အေဆာင္ မ်က္ႏွာစာ၏ ၀ဲ ယာတြင္ ေနာက္ထပ္ အေဆာင္ႏွစ္ေဆာင္ရွိ၍ အေဆာင္မ်ားတြင္ မီးလင္းဖုိႀကီးမ်ားႏွင့္ လူေနအိပ္ခန္းမ်ား ဖြဲ႕ခဲ့ဟန္တူ၏။
မွတ္သားမိသည္မွာ ျမန္မာဂီတပညာရွင္ ေဒၚေစာျမေအးၾကည္ နာမည္ေက်ာ္ မုိးေဒ၀ါ ပတ္ပ်ိဳးကုိ ယခု စခန္းသာေဟာ္တြင္ ေနထုိင္စဥ္က ဖြဲ႕ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ မီးလင္းဖုိႀကီးမ်ား၏ အေပၚ အျဖဴေရာင္နံရံတြင္ “အလြမ္းကမၻာ” “အမွတ္တမဲ့မွ အမွတ္တရသုိ႔” “နင့္ကုိငါခ်စ္တယ္” စသည့္ မီးေသြးခဲျဖင့္ ေရးထားသည့္ ေခတ္သစ္နံရံစာမ်ားကုိလည္း ေတြ႕ျမင္ရ၍ ေဟာ္နန္းက အလြမ္းေရစီးေၾကာင္းကို စိတ္ကူးယဥ္မိသည္။
ေဘးဘက္ အေဆာင္မ်ား၏ နံရံတခ်ိဳ႕မွာ ၿဖိဳဖ်က္ခံထားရၿပီး ၾကမ္းခင္းေအာက္ခံ အုတ္မ်ားလည္း မရွိေတာ့ေခ်။ ေရွးေဟာင္းေတြ ေရာင္းစားေကာင္း၍ သခၤ်ဳိင္းဂူမ်ားကုိပင္ ၿဖိဳဖ်က္ကာ အုတ္မ်ား တူးေဖာ္ေရာင္းစားေနသည့္ ေခတ္ႀကီးတြင္ ေဟာ္နန္း အုတ္တိုက္ၾကီး၏ အေျခအေနမွာ အလြန္စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းသည္။
ရွမ္းအမ်ိဳးသားကပိၸယႀကီးက ေဟာ္ကုန္းမွ ေအာက္ဘက္ အေ၀းတေနရာသုိ႔ ၾကည့္ကာ ႏွေျမာတသေသာ မ်က္ႏွာျဖင့္ ဤကား ေရကန္၊ ဟိုကား ေစာ္ဘြားျမင္းကြင္းစသျဖင့္ ရွမ္းလုိတမ်ိဳး၊ ျမန္မာလုိတဖုံ ရွင္းျပေနစဥ္ နံေဘးရွိ ခ်ဳံမ်ားကုိ တုိးေ၀ွ႔လာသည့္ အစိမ္းေရာင္ အက်ီ၀တ္ဆင္ထားသည့္ လူတေယာက္ကုိ ရုတ္တရက္ျမင္လုိက္ရ၍ အားလုံး အံအားသင့္သြား၏။
ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ေမးျမန္းသည့္အခါ ေျဖၾကားျခင္းမရွိ။ ေတာအတြင္း ျပန္လွည့္ ေျပးဝင္ ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေလသည္။ ေတာထဲကလူ ေလာ၊ စစ္သားေလာ၊ ရြာသားေလာ မကြဲျပားေပ။ ဆရာျမသန္းတင့္၏ လြမ္းေမာဘြယ္ကေမၻာဇ မွ ေဟာ္နန္းအေစာင့္ကုိ သူပုန္မ်ားက ပစ္သတ္လုိက္္ဖူးသည္ဆုိသည္ကို အမွတ္မထင္ သြား၍ သတိရလုိက္မိေသး။
ေန႕အလင္းေရာင္သည္ တျဖည္းျဖည္း နည္းလာၿပီ။ အခ်ိန္က လင့္လာေလၿပီ။ ေလ့လာမႈကုိ အဆုံးသတ္ၿပီး သမုိင္းအရ တူးဆြမႈကုိ ျမိဳ႕ေပၚက အေထာက္အထားေတြ ေပၚမွာ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ရန္ လာလမ္းအတုိင္း ျပန္ခဲ့ၾကသည္။
စခန္းသာေဟာ္သည္ ၁၉၀၀ျပည္ႏွစ္က စ တည္ေဆာက္ခဲ့ရာ ယေန႔ဆုိလွ်င္ သက္တမ္း ၁၁၃ ႏွစ္ တုိင္ၿပီ။ ထုိစဥ္က ေစာ္ဘြား ဆာေစာခ်ယ္ႏွင့္ သားျဖစ္သူ ေစာအုံၾကာတုိ႔က ေနာက္လုိက္ေနာက္ပါ အေျခြအရံမ်ားျဖင့္ သီေပါေႏြ၏ အပူဒဏ္ကုိေရွာင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ေတာင္ေပၚၿမိဳ႕ကေလးအျဖစ္ တည္ထားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး အဂၤလိပ္အစုိးရ မီးရထားဌာနဘက္ကလည္း စခန္းသာ၌ ဘူူတာေလးတခု ဖြင့္လွစ္ ေပးခဲ့သည္။
၁၉၃၃ ခုႏွစ္က က်ဳိင္းတုံက်မုိင္း(ေစာ္ဘြားေလး)ႏွင့္ သီေပါေစာ္ဘြား ဆာေစာခ်ယ္၏ ညီ ေစာလူးမွေမြး ေသာ ေစာအုံးညြန္႔တုိ႔၏ လက္ထပ္ပြဲကုိ စခန္းသာ ျမင္းကြင္းတြင္ ထီးျဖဴရုံႀကီးေဆာက္ကာ ေဒၚေစာျမေအးၾကည္ ဦးစီးသည့္ အေခ်ာအလွ ေဟာ္နန္း ပ်ဳိျဖဴ မ်ား၏ ဂီတႏွင့္အက ေျဖေဖ်ာ္မႈ အပါအ၀င္ ပြဲလမ္းသဘင္မ်ားႏွင့္ ခမ္းခမ္းနားနား က်င္းပခဲ့ေၾကာင္း လူထုဦးလွ၏ “ကြ်န္ေတာ္ျမင္းသမား” စာအုပ္၌ ဆုိထား၏။
လက္ထပ္ပြဲတြင္ သီေပါေစာ္ဘြားေစာအုံၾကာႏွင့္ ဥေရာပတုိက္သားမ်က္ႏွာျဖဴမ်ား၊ လူကုံတန္မ်ားသည္ ညစာစားပြဲမ်ား၊ ကပြဲမ်ား၊ ၃၆ ေကာင္ပြဲမ်ားႏွင့္ ေပ်ာ္ရြင္ခဲ့မည္။
ျမန္မာျပည္သုိ႔ ဒုတိယကမၻာစစ္ေရာက္လာသည့္အခါ ဂ်ပန္တပ္မ်ား၏ လက္ခ်က္ျဖင့္ ေဟာ္နန္း၏ ဘယ္ဘက္ျခမ္း မီးစြဲေလာင္ခဲ့ေသာ္လည္း က်န္ အေဆာက္အဦမ်ားမွာ အေကာင္းပကတိ က်န္ရွိခဲ့၏။
ေနာက္ဆုံး သီေပါေစာ္ဘြား စ၀္ၾကာဆုိင္လက္ထက္တြင္ ျပန္ျပင္ရန္ ႀကိဳးစားခ့ဲေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္း ဦးေဆာင္သည့္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီက အာဏာသိမ္းခဲ့ရာတြင္ စ၀္ၾကာဆုိင္ အဖမ္းခံရသည့္ ေနာက္ပုိင္း စစ္တပ္မ်ား တပ္စြဲထားသည့္အတြက္ ဤေနရာသုိ႔ မည္သူမွ် သြားေရာက္ခြင့္မရွိ ေတာ့ေပ။ အဖမ္းခံရျပီး ေနာက္ပိုင္း စဝ္ၾကာဆိုင္ ေပ်ာက္ဆုံးသြားခဲ့ရာ ဗထူး တပ္ျမိဳ႕တြင္ သုတ္သင္ခံခဲ့ရႏိုင္သည္ဟု ယူဆခ်က္မ်ားရွိသည္။
စခန္းသာေဟာ္ကို ျမန္မာဆုိရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ အစုိးရလက္ထက္မွာေတာ့ မူးယစ္ေဆး၀ါးသုံးစြဲသူမ်ားအတြက္ ဘိန္းျဖတ္ စခန္းအျဖစ္ အသုံးျပဳခဲ့ဖူးသည္မွ အပ စြန္႔ပစ္ခံထားရသည္မွာ ၾကာၿပီျဖစ္သည္။
သုိ႔ေသာ္ သမုိင္းဘီးတပတ္လည္ျခင္းေလာဟု ေမးခြန္းထုတ္စရာပင္။ ရွမ္းျပည္တြင္ ေစာ္ဘြားမ်ားသည္ အဂၤလိပ္လက္ထက္မွ အာဏာစြန္႔ခ်ိန္ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္အထိ ပေဒသရာဇ္၊ နယ္ရွင္ပယ္ရွင္မ်ားျဖစ္ၿပီး သားစဥ္ေျမးဆက္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သူမ်ားအျဖစ္ ေနထုိင္ခဲ့ၾကသည္။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပုိင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရးအျမင္တုိးတက္လာေသာ ရွမ္းျပည္သူမ်ား၏ ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ျခင္းကုိ ခံခဲ့ရျပီး အာဏာစြန္႕ခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ ပေဒသရာဇ္စနစ္ထက္ ဆုိးရြားသည့္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကုိ ႀကဳံေတြ႔ရေသာအခါ လူထုသည္ ေစာ္ဘြားမ်ား၏ ေရႊေခတ္ကို တမ္းတၾကျပန္သည္။
သီေပၚေစာ္ဘြား၏ စခန္းသာေဟာ္နန္းကေတာ့ ၅၁ ႏွစ္ၾကာ စြန္႕ပစ္ခံထားရေသာေၾကာင့္ ယခုအခါ အပ်က္အစီးမ်ားျဖင့္။ တျခမ္းပဲ့ေနသည့္ ေဒါင္းရုပ္က သမိုင္းတြင္ ေရႊေရာင္လႊမ္းေသာ ေန႕မ်ားကို ထင္ဟပ္ျပေနသည္။
လက္ရွိ သီေပါေစာ္ဘြား၏ မ်ဳိးႏြယ္မ်ားအေနျဖင့္လည္း စခန္းသာေဟာ္ကုိ ျပန္လည္ျပဳျပင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေတာ့ေပ။ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၏ ေဟာ္နန္းေတာ္မ်ား ကံမေကာင္း။ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ားထဲမွ တဦးျဖစ္သည့္ က်ဳိင္းတုံေစာ္ဘြား၏ ေဟာ္နန္းသည္လည္း စစ္အစုိးရလက္ထက္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္ ၿဖိဳဖ်က္ခံခဲ့ရသည္။ ေညာင္ေရႊ ေဟာ္သည္လည္း ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနမွ ထိန္းသိမ္းထားၿပီး မိသားစုလက္သုိ႔ ယခုတုိင္ မေရာက္ေသးေပ။
ေနထြက္ဘုရင္ ျမန္မာမင္းမ်ား စံျမန္းရာ မႏၲေလး ရတနာပုံ၊ ေရႊဘုိ စသည့္ နန္းေတာ္မ်ားမွ အစ ပုဂံေခတ္၊ ပ်ဴ ေခတ္တုိင္ သမုိင္း ယဥ္ေက်းမႈမ်ားကုိ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေနသည့္အခ်ိန္တြင္ ေန၀င္ဘုရင္ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား၏ ေဟာ္နန္းမ်ားကုိလည္း ၀ုိင္း၀န္း ျပဳျပင္ကာ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္အျဖစ္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္လွ်င္ သမုိင္းတန္ဘုိးသာမက တုိးတက္လာမည့္ ကမၻာလွည့္ခရီးသြားလုပ္ငန္းအတြက္ အက်ိဳးရွိရွိ အသုံးခ်ႏုိင္မည္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။
အမ်ိဳးသားျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး အခ်ိန္ကာလ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား၏သမိုင္းအေမြအႏွစ္မ်ား သက္ဆိုင္သူမ်ားလက္တြင္ ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းခြင့္ ေပးအပ္သင့္ပါသည္။ အျမန္ဆုံး လုပ္ေဆာင္သင့္သည္မွာ နယ္ေျမျငိမ္းခ်မ္းေရး တိုက္ပြဲမ်ား ရပ္သင့္ျပီ။ ခါးသီးေသာ အတိတ္ဒဏ္ရာမ်ား ေျဖသိမ့္သင့္ျပီ။ ျပည္တြင္းစစ္တြင္ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္ရင္း ဆင္းရဲဒုကၡတြင္းထဲမွ ႐ုန္းလြတ္သင့္ပါျပီ။
စခန္းသာလြင္ျပင္ကုိ ၀န္းရံထားသည့္ ရွမ္းရုိးမႏွင့္ စိမ္းစုိေနသည့္ သဘာ၀အလွ (ဓာတ္ပံု - ရန္ပိုင္ / ဧရာဝတီ)
ဧရာ၀တီ ဘေလာ့အား ေက်းဇူးတင္ရွိအပ္ပါသည္။
