ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားဆီက က်ားထိန္းသိမ္းေရး စခန္း

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္တစ္ရာခန္႕က အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ က်ားေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ က်ားေကာင္ေရ ၃ဝဝဝ ခန္႕သာ ရွိေတာ့သည္ဟု သိရသည္။ ဤကိန္းဂဏန္းသည္ အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေပါက္ဖြားရွင္သန္ေနသည့္ ေတာဘုရင္ က်ားတုိ႕၏ ေနာက္ဆံုးကိန္း ဂဏန္းျဖစ္ၿပီး က်ားမ်ဳိးမတုံးေရးအတြက္ အလ်င္အျမန္ ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ရန္ လိုအပ္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပလ်က္ရွိသည္။

 အလြန္လွပ ခန္႕ညားၿပီး အလြန္ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေကာင္းသည့္ ေတာဘုရင္က်ားမ်ား ဤမွ်လ်င္ျမန္စြာ ျပဳန္းတီးေပ်ာက္ကြယ္ သြားျခင္းမွာ ယံုႏိုင္စရာမရွိပါ။ က်ားသည္ ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ ေပါက္ဖြားရွင္သန္ျခင္းမရွိဘဲ ဟိမဝႏၲာ ေတာင္တန္းမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေသာ  ႏိုင္ငံမ်ားတြင္သာ ျမဴးတူးေပ်ာ္ပါး က်က္စားေသာ ထံုးစံရွိသည္။ အဝါေရာင္ ကိုယ္လံုးေပၚတြင္ အနက္ေရာင္ အစင္းမ်ားကန္႕ထားေသာက်ားသည္ အပူပိုင္းမိုးသစ္ေတာ၏ ဘုရင္တစ္ဆူ ျဖစ္ခဲ့သည္။

 ကမၻာေပၚတြင္ က်ားမ်ားေပါက္ ဖြားရွင္သန္ေသာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၃ ႏုိင္ငံရွိၿပီး ထိုႏိုင္ငံစာရင္းတြင္ ဘဂၤလား ေဒ့ရွ္၊ ဘူတန္၊ ကေမၻာဒီယား၊ တ႐ုတ္၊ အိႏိၵယ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ လာအို၊ မေလးရွား၊ ျမန္မာ၊ နီေပါ၊ ႐ုရွား၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္ ႏိုင္ငံမ်ား ပါဝင္သည္။ ေရေျမေတာေတာင္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ တူညီေသာ ထိုႏိုင္ငံမ်ားတြင္ က်ားမ်ားသားစဥ္ေျမးဆက္ ေပါက္ဖြားရွင္သန္ ခဲ့ေသာ္လည္း ယခု အခ်ိန္တြင္မူ ေကာင္ေရ ၃ဝဝဝ ခန္႕သာ က်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။

 အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ စက္မႈလုပ္ ငန္းတုိးတက္ဖြံ႕ၿဖိဳးလာျခင္း၊ သတၱဳတြင္းႏွင့္ သစ္လုပ္ငန္းမ်ား အႀကီးအက်ယ္ လုပ္ကိုင္ျခင္း၊ စိုက္ခင္းမ်ား ခ်ဲ႕ထြင္ျခင္း၊ ၿမိဳ႕သစ္မ်ားတည္ျခင္းႏွင့္ လမ္းမႀကီးမ်ား ေဖာက္လုပ္ျခင္းသည္ က်ားတို႕က်က္စားေသာ နယ္ေျမကို လုယူသကဲ့သို႕ျဖစ္ၿပီး ေပါက္ကြဲအား ႀကီးမားေသာ ေသနတ္မ်ား ကိုင္ေဆာင္သည့္ မုဆိုးတို႕၏လက္ခ်က္ေၾကာင့္ လည္း က်ားမ်ားလ်င္ျမန္စြာ ေလ်ာ့နည္းသြားခဲ့ရသည္။ ထို႕ျပင္ တ႐ုတ္တိုင္းရင္းေဆးဝါးမ်ားတြင္ အသံုးျပဳရန္ က်ား၏ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကုိ ေစ်းႀကီးေပး၍ ဝယ္ယူေနျခင္းကလည္း က်ားမ်ားကို စီးပြားျဖစ္ သတ္ျဖတ္ရန္ တြန္းအားေပးသကဲ့သို႕ ျဖစ္ေနခဲ့သည္။  

 ေရွးယခင္က က်ားေပါင္း တစ္သိန္းေက်ာ္ ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခ်ိန္တြင္ ေကာင္ေရ သံုးေထာင္ခန္႕သာ က်န္ရွိေတာ့ျခင္းမွာ ထိုအေၾကာင္း အခ်က္မ်ားေၾကာင့္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆေသာ္လည္း အေၾကာင္းတရားတစ္ခု ႏွစ္ခုေၾကာင့္မဟုတ္ဘဲ အေၾကာင္းတရား အားလုံး ဆံုစည္းေသာေၾကာင့္သာ ဤမွ်လ်င္ျမန္စြာ က်ားမ်ား ေလ်ာ့နည္းျပဳန္းတီးသြားျခင္း ျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္ၾကသည္။ က်ားမ်ားမ်ဳိး မတုံးေစေရးအတြက္ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ အစီအစဥ္တစ္ရပ္ ခ်မွတ္မည့္ ေဆြးေႏြးပြဲကို အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဘာလီကြၽန္းတြင္ ေမ ၁၂ ရက္ မွ ၁၄ ရက္အထိက်င္းပရာ က်ားမ်ားေပါက္ဖြားရွင္သန္သည့္ ႏိုင္ငံ ေပါင္း ၁၃ ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ၾကၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားလည္း ပါဝင္ တက္ေရာက္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထုိေဆြးေႏြးပြဲကို လက္ခံက်င္းပသည့္ အင္ဒိုနီးရွားအရာရွိမ်ားက ''ဒီေဆြး ေႏြးပြဲမွာ ကမၻာလံုးဆုိင္ရာ က်ားထိန္းသိမ္းေရး အစီအစဥ္မူၾကမ္းတစ္ခု ခ်မွတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ ရွင္သန္ေနတဲ့ ဆူမာထရာက်ားမ်ားအပါအဝင္ က်ား အားလံုးမ်ဳိးမတုံးေရးအတြက္ ဒီေဆြး ေႏြးပြဲမွာ အေျဖရွာဖို႕ စီစဥ္ထားပါ တယ္''ဟု ေျပာခဲ့သည္။

 ကမၻာေပၚတြင္ က်ားမ်ဳိးစိတ္ ကိုးခုရွိခဲ့သည့္အနက္ ယခုအခါ ေျခာက္ခုသာက်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း ကမၻာ့ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္းရန္ပံုေငြအဖြဲ႕ WWF အရာရွိမ်ားက ေျပာၾကား သည္။ အင္ဒိုနီးရွား ကြၽန္းမ်ားေပၚတြင္ ယခင္ကက်ားမ်ား အလြန္ေပါေသာ္လည္း ယခုအခါ ဆူမာထရာ က်ားေကာင္ေရ ၄ဝဝ ခန္႕သာ က်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း သိရသည္။ မဟာမဲ ေခါင္ေဒသအတြင္းရွိ ေတာႀကီးမ်ား ထဲတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ၁၂ ႏွစ္ခန္႕က က်ားေကာင္ေရ ၁၂ဝဝ ခန္႕ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ယခုအခါ က်ားေကာင္ေရ ၃၅ဝ ခန္႕သာ က်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္း သစ္ေတာအရာရွိမ်ားက ေျပာျပသည္။ ရွစ္ႏွစ္အတြင္း မဟာမဲေခါင္ေဒသရွိ က်ားေကာင္ေရ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇ဝ ေလ်ာ့ နည္းလာျခင္းျဖစ္သည္။ မဟာမဲေခါင္ ေဒသအတြင္းရွိ ျမန္မာ၊ လာအို၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္ႏွင့္ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ က်ားေကာင္ေရ သိသိသာသာ ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံၾကားေတာေတာင္မ်ား ထဲတြင္ ယခုအခါ က်ားေကာင္ေရ ၂၅ဝ ေက်ာ္သာ ရွိေတာ့ေၾကာင္း က်ားထိန္းသိမ္းေရး တာဝန္ခံ အရာရွိ မစၥတာ နစ္ေကာ့က ေျပာခဲ့သည္။

 အင္ဒိုနီးရွား သစ္ေတာေရးရာဝန္ႀကီး ဇာကီဖလီဟာဆန္က ''ကြၽန္ေတာ္တို႕ဟာ က်ားေတြဆက္လက္ ရွင္သန္ဖို႕အတြက္ အျမင္ခ်င္းဖလွယ္ဖုိ႕ လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကမၻာေပၚမွာ က်ားမ်ဳိးစိတ္ကိုးခု ရွိခဲ့ေပမယ့္ အခု မ်ဳိးစိတ္ေျခာက္ခုပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ အရင္တုန္းက အင္မတန္လွပခံ့ျငားတ့ဲ က်ားႀကီးေတြရွိခဲ့တယ္။ ဂ်ားဗားက်ား၊ ဘာလီက်ားနဲ႕ ဆူမထရာက်ားဆိုၿပီး ကမၻာေက်ာ္ခဲ့တယ္။ အခု ဂ်ားဗားနဲ႕ ဘာလီက်ားေတြမ်ဳိးတုံး ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီ၊ ဆူမာထရာ က်ားေတြပဲ ေကာင္ေရ ၄ဝဝ ေလာက္ က်န္ေတာ့တယ္။ ဆူမာထရာက်ား ေတြဟာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ႕ ေနာက္ ဆံုးက်ားမ်ဳိးစိတ္ျဖစ္တဲ့အတြက္ စနစ္ တက်ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ လို ေနပါတယ္''ဟု ေျပာခဲ့သည္။

 ဘာလီေဆြးေႏြးပြဲ တက္ေရာက္သည့္ ၁၃ ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ မိမိႏိုင္ငံတြင္ က်န္ရွိသည့္ က်ားေကာင္ေရႏွင့္ က်ားထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး အစီအစဥ္မ်ားကို အေသးစိတ္တင္ျပၿပီး အျပန္အလွန္ ညႇိႏႈိင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ က်ားမ်ားက်က္စားေသာ ေတာမ်ား မျပဳန္းတီးေရးႏွင့္ မုဆိုးမ်ားကို ဥပေဒႏွင့္ အညီထိန္းသိမ္းေရး၊ ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ေရး ကိစၥမ်ားကိုလည္း အေလးအနက္ တင္ျပခဲ့သည္။ အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္ သစ္ေတာမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ ခုတ္ထြင္ျခင္းသည္ လူႏွင့္က်ားမ်ား ၾကားတြင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေပၚေစေၾကာင္း ေတာျပဳန္းသျဖင့္ ဆင္မ်ား၊ က်ားမ်ားအတြက္ စားက်က္ေပ်ာက္ကြယ္သြားၿပီး ေက်းရြာမ်ားအနီး ခ်ဥ္းကပ္ရန္ တြန္းအားေပးသကဲ့သုိ႕ ျဖစ္ေနေၾကာင္း တင္ျပေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

 ေတာေတာင္မ်ားအတြင္း ေပါက္ဖြားရွင္သန္ေနေသာ က်ားမ်ား၏ ခႏၶာကိုယ္ အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို တ႐ုတ္တိုင္းရင္း ေဆးဝါးမ်ားတြင္ အသံုးျပဳ ေနျခင္းကို ဥပေဒႏွင့္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ရန္လည္း သုေတသီအခ်ဳိ႕က အႀကံျပဳ တင္ျပၾကသည္။ တိုင္းရင္းေဆးဝါးမ်ားကုိ သစ္ေတာထြက္ ဘယေဆးပင္မ်ားျဖင့္ ေဖာ္စပ္လွ်င္ က်ားမ်ားအမဲ လိုက္ခံရမႈ ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္သည္ဟုလည္း ေထာက္ျပၾကသည္။ ဘာလီကြၽန္း ေဆြးေႏြးပြဲသည္ က်ားမ်ားေပါက္ပြား ရွင္သန္သည့္ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၃ ႏိုင္ငံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားတက္ ေရာက္သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ရာ တင္ျပေဆြးေႏြးမႈမ်ား အလြန္ထိေရာက္ၿပီး ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ က်ားထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး စီမံကိန္းမူၾကမ္းကို ေရးဆြဲႏုိင္ခဲ့သည့္အျပင္ စက္တင္ဘာ ၁၅ ရက္မွ ၁၈ ရက္အထိ ႐ုရွားႏိုင္ငံ စိန္႕ပီတာစဘတ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပမည့္ ကမၻာလုံးဆိုင္ရာ က်ားထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲ တြင္ ထိုစီမံကိန္းမူၾကမ္းကို တင္ျပ ရန္သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

 စိန္႕ပီတာ စဘတ္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပမည့္ ကမၻာလံုးဆိုင္ရာ က်ားထိန္း သိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး ထိပ္သီးေဆြး ေႏြးပြဲသို႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္၊ ဘူတန္၊ တ႐ုတ္၊ အိႏိၵယ၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို၊ မေလးရွား၊ ျမန္မာ၊ နီေပါ၊ ႐ုရွား၊ ထိုင္းႏွင့္ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား တက္ေရာက္ရန္ ဖိတ္ၾကားထားၿပီး ထိုထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ေတာဘုရင္က်ားတို႕၏ အနာဂတ္အတြက္ အေရးႀကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား ခ်မွတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထား သည္။ စိန္႕ပီတာစဘတ္ ထိပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲသည္ က်ားထိန္းသိမ္းေရး အတြက္ ပထမဆံုးက်င္းပသည့္ကမၻာ့ အဆင့္ထိပ္သီးေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ၿပီး က်ား မ်ားမ်ဳိးတုံး ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္ ကို လူသားမ်ားစိုးရိမ္ပူပန္ေနေၾကာင္း ေဖာ္ျပသည့္ ေဆြးေႏြးပြဲလည္း ျဖစ္ သည္။

 အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ က်ားထိန္း သိမ္းေရးပညာရွင္ ဟယ္ရီဆန္တိုဆိုက ''ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ႏိုင္ငံမွာ က်န္ရွိေနတဲ့ ဆူမာထရာက်ား ၄ဝဝ ကို ၂ဝ၂၂ ခုႏွစ္မွာ ႏွစ္ဆတုိးလာေအာင္ စီမံကိန္းေတြ ခ်မွတ္ေဆာင္ရြက္ေနပါ တယ္။ အဲဒီစီမံကိန္းေအာင္ျမင္ဖို႕ အတြက္ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီ ေဒၚလာ ၁၇၅ သန္းေတာင္းခံဖို႕ စီစဥ္ေနပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ ဘာမွမလုပ္ ႏိုင္ရင္ အင္ဒိုနီးရွားအပါအဝင္ တစ္ကမၻာလံုးမွာ ရွိတဲ့က်ားေတြ ၂ဝ၃၅ ခုႏွစ္မွာ လံုးဝမ်ဳိးတုံးေပ်ာက္ကြယ္ သြားပါလိမ့္မယ္''ဟု ေျပာခဲ့သည္။ က်ားေကာင္ေရတိုးတက္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ၾသစေတးလ်၊ ဂ်ာမနီ၊ ကမၻာ့ဘဏ္ႏွင့္ အာရွဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ဘဏ္တို႕က အလွဴေငြမ်ားထည့္ဝင္လိမ့္မည္ ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း မစၥတာ ဆန္တိုဆိုက ေျပာခဲ့သည္။

 ေတာဘုရင္က်ားတို႕အတြက္ တစ္ကမၻာလံုးစိုးရိမ္ပူပန္ေနခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းရွိ ဟူးေကာင္း ခ်ဳိင့္ဝွမ္းေဒသတစ္ခုလံုးကို က်ားထိန္း သိမ္းေရးနယ္ေျမအျဖစ္ တရားဝင္ သတ္မွတ္ေၾကာင္း ျမန္မာအစိုးရက ၾသဂုတ္ ၃ ရက္တြင္ ေၾကညာခဲ့ရာ တစ္ကမၻာလံုး စိတ္ဝင္စားေသာသတင္း ျဖစ္လာၿပီး သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ဝါဒီမ်ား၊ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕မ်ားက ဝမ္းသာအားရ ႀကိဳ ဆိုေၾကာင္းသိရသည္။

 အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ ေတာ႐ိုင္းတိရစၧာန္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ -WCS က ထိုသတင္းကို အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး အာရွ ေဒသဆိုင္ရာ ညႊန္ၾကားေရးမႉး ေကာလင္းပူလီက ''ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အေရွ႕ေတာင္ အာရွမွာ က်ားေတြထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕အတြက္ အေကာင္းဆံုး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ကမ္းလွမ္းတာပါ ပဲ။ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကား က်ားထိန္းသိမ္းေရးစခန္း တိုးခ်ဲ႕သတ္မွတ္ေၾကာင္း ေၾကညာတာဟာ ကမၻာ့က်ား ထိန္းသိမ္းေရး လုပ္ငန္းအတြက္ သမိုင္းမွတ္တိုင္တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္'' ဟု ေျပာခဲ့သည္။

 ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ဟူးေကာင္း ေတာင္ၾကားေဒသ အက်ယ္အဝန္း စတုရန္းမိုင္ ၂၅ဝဝ(စတုရန္းကီလိုမီ တာ ၆၅ဝဝ)ကို ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္မွစ၍ က်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးနယ္ ေျမအျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ယခုလ ဆန္းတြင္ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကား က်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးနယ္ ေျမကို စတုရန္းမိုင္ ၈၄၅၂ (စတုရန္း ကီလိုမီတာ ၂၂ဝဝဝ) သို႕တိုးခ်ဲ႕သတ္ မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့အစိုးရအဖြဲ႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ဝန္ႀကီးမ်ား ယခုႏွစ္ဆန္းတြင္ ဟူးေကာင္းခ်ဳိင့္ဝွမ္း သို႕သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈၿပီးေနာက္ က်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးနယ္ ေျမကို သံုးဆတိုးခ်ဲ႕ရန္ ေၾကညာျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

 က်ားမ်ဳိးမတုံးေရးအတြက္ ၁၃ ႏိုင္ငံမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ဘာလီတြင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက က်ားထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တစ္ရပ္ကို လက္ေတြ႕က် က်ေဆာင္ရြက္ျခင္းသည္ က်န္ေသာ ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ နမူနာေကာင္းျဖစ္ ႏိုင္သည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကား က်ားထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး နယ္ေျမကို သံုးဆ တိုးခ်ဲ႕သတ္မွတ္ေၾကာင္း ေၾကညာျခင္းေၾကာင့္ ဧရိယာအားျဖင့္ ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံ၏ ထက္ဝက္ခန္႕အထိ တိုးလာေၾကာင္းသိရၿပီး ကမၻာ့အႀကီးဆံုး က်ားထိန္းသိမ္းေရးစခန္းျဖစ္ လာၿပီဟု မီဒီယာမ်ားက ေရးသားေဖာ္ ျပေနၾကသည္။

 ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားသည္ ကမၻာ့အႀကီးဆံုး က်ားထိန္းသိမ္းေရး စခန္းျဖစ္လာေသာ္လည္း ေရေျမေတာ ေတာင္သဘာဝအရ ေက်းငွက္ေပါင္း စံုက်က္စားခဲ့ေၾကာင္းသိရသည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ရွားပါးေနေသာ ငွက္မ်ဳိးစိတ္ ၃၅ဝ ခန္႕ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကားသစ္ေတာမ်ားထဲတြင္ က်က္စားေနၿပီး ကမၻာေပၚရွိ အပင္မ်ဳိးစိတ္ေပါင္း ၁၃၅ဝဝ အနက္ ၃ဝဝဝ ခန္႕ ရွင္သန္းေပါက္ေရာက္ေနေၾကာင္းလည္း သိရသည္။ Panthera ေၾကာင္မ်ဳိးႏြယ္မ်ား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရးအဖြဲ႕ အမႈေဆာင္အရာရွိခ်ဳပ္ -Alan Rabinowitz က''ဒီလို ျဖစ္လာဖို႕ အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အိပ္မက္ မက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ကစခဲ့တဲ့ ေျခလွမ္းေတြ အခု အေကာင္အထည္ ေပၚလာပါၿပီ။ ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားက ကမၻာ့ က်ားထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းမွာ အေရးပါတဲ့ စခန္းႀကီး ျဖစ္လာပါၿပီ။ ျမန္မာအစိုးရနဲ႕ ျမန္မာ ျပည္သူေတြ က်ားထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေရးလုပ္ငန္း အေရးပါပံုကို နားလည္တာဟာ အလြန္အံ့ၾသဖို႕ ေကာင္းပါတယ္''ဟုေျပာခဲ့သည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ဟူးေကာင္းေတာင္ ၾကား၌ စုစုေပါင္း က်ားေကာင္ေရ ၅ဝ ခန္႕ရွိသည္ဟု ပညာရွင္မ်ား ခန္႕ မွန္းထားသည္။ သဘာဝေတာေတာင္ မ်ားၾကားထဲတြင္ လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္စြာ လႈပ္ရွားသြားလာေနေသာ က်ားတို႕၏ အေလ့အထကို ေထာင္ေခ်ာက္ ကင္မရာမ်ားျဖင့္ ႐ိုက္ကူးမွတ္တမ္း တင္ကာ စနစ္တက်ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ေနၾကၿပီျဖစ္သည္။

ဘသန္းတင္